تاثیرات انقلاب اسلامی بر پاکستان - قسمت دوم

 در قسمت پیشین به بررسی تاثیرات انقلاب اسلامی بر شیعیان پاکستان پرداخته شد. اما این تاثیر محدود به تشیع نیست و در این پست جنبه های دیگر آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تاثیر بر اهل تسنن

رئیس انجمن حقوقدانان پاکستان درباره تأثیر انقلاب اسلامی بر بیداری مردم خود، می گوید: «انقلاب اسلامی ایران به قدری برای ما مقدّس است که احساس می کنیم بخشی از ایران هستیم. ایران مثال جان ماست. ما فکر می کنیم امروز برای حفظ اسلام فقط یک چیز ارزش دارد و آن دفاع از انقلاب اسلامی ایران است. ملت پاکستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تازه فهمیدند که انقلاب چیست، اسلام چیست. از طریق انقلاب اسلامی، مسلمانان با مفهوم "خودسازی" آشنا شدند و متوجه شدند که تنها از طریق اسلام است که می توان انسان را شناخت.» (روزنامه اطلاعات، 1 اسفند 1361 به نقل از: جمیله کدیور، ، رویارویی; انقلاب اسلامی ایران و آمریکا، تهران، اطلاعات، 1372، ص 130).

 ساختار جنبش اسلامی پاکستان، متأثر از ساختار و باورهای مذهبی آن کشور است و از دیرباز گروه‌های مذهبی ـ سیاسی آینه تمام نمای حلقه‌های مذهبی به شمار می روند. حلقه‌های مذهبی، یعنی «دیوبندی»، «بریلوی»، «اهل حدیث» و «شیعه»، زمانی که تصمیم گرفتند در کنار فعالیت‌های مذهبی، جایگاهی در سیاست و قدرت نیز برای خود کسب کنند، دست به تشکیل احزاب سیاسی زدند (محمّداکرم عارفی، جنبش اسلامی پاکستان; بررسی عوامل ناکامی در ایجاد نظام اسلامی، قم، بوستان کتاب، 1382، ص 123).

 جماعت اسلامی مهم ترین حزب اسلامی پاکستان است که در 1941 توسط ابوالاعلی مودودی (1903ـ1979) به عنوان شاخه ای از «اخوان المسلمین» تأسیس شد و خواستار برپایی نظام اسلامی بود و با گرایش‌های سکولار مخالفت می نمود. این حزب، که با حکومت نیمه سوسیالیستی ذوالفقار علی بوتو و «حزب مردم» نیز مخالف بود و در 1977 علیه دولت وی در انتخابات شرکت نمود، از جمله احزابی است که از یک سو، طرفدار حکومت ضیاءالحق بود و در ائتلاف علیه علی بوتو با دیگر احزاب اسلامی، به قصد تضعیف کردن دولت وی، در زمینه سازی کودتای نظامی ضیاءالحق شرکت داشت (محمّداکرم عارفی، پیشین، ص 100 و 107) و از سوی دیگر، به وهّابیت عربستان تعلّق خاطر دارد (قاسم صافی، سفرنامه پاکستان، نگرشی به تاریخ و فرهنگ، تهران، کلمه، 1366، ص 164).

 اما جالب است که ابوالاعلی مودودی هنگام پیروزی انقلاب اسلامی از آن حمایت نمود.

ایشان در نامه به امام خمینی فرمود:

"بعد از تحیات و سلام!  

از ایران هر روز اخبار گوناگون به گوش می رسد. مشخص است که فقط بخشی از طوفان گذشته و هنوز طوفانهای دیگر ادامه دارد. در بارگاه خداوند دست دعا دراز می کنم که این طوفانها بگذرد و در ایران انقلاب اسلامی به پایه تکمیل برسد. و از شما هم درخواست میکنم که دعا کنید تا آثار انقلاب که در پاکستان ظاهر شده است به تکمیل برسد تا ایران و پاکستان با همدیگر دارالاسلام را تشکیل بدهند."

 و امام خمینی در پیامی خطاب به آقای ابوالاعلی مودودی از تلگرام و نامه تفقدآمیز ایشان تشکرکردند.

به تکاپو افتادن دشمنان ایران برای جلوگیری از صدور انقلاب در پاکستان

 در سال 1359 هنری کسینجر برای مقابله با صدور انقلاب اسلامی ایران، پیشنهاد کرد :

 بهترین راه برای جلوگیری از گسترش و نفوذ انقلاب اسلامی در میان سایر جوامع اسلامی، این است که با ایجاد یک حرکت هدایت شده اسلامی در میان اهل سنّت، که در عین حال، مطابق سیاست‌ها و خواست‌های آمریکا باشد، به مقابله با انقلاب اسلامی برخیزیم که این امر در دو سطح داخل ایران و بیرون از ایران پی گیری شد; چنان که با برنامه ریزی و صرف هزینه در آموزش نیروهای جوان در مدارس دینی پاکستان و عربستان سعودی، گروه‌های تندرویی مانند «سپاه صحابه» و سرانجام، پدیده ای به نام «طالبان» شکل گرفت (منوچهر محمّدی، انقلاب اسلامی; زمینه ها و پیامدها، دفتر نشر و پخش معارف، 1380، ص 232 و233).

شناخت سپاه صحابه:

The Sipah-e Sahaba Pakistan 

جیش الصحابه پاکستان

(SSP, Guardians of the Friends of the Prophet)

نگهبانان صحابه پیامبر ص

 was founded as a JUI suborganization in Punjab's Jhang district in September 1984 

در دسامبر سال 1984 به عنوان یک واحد سازمان دهی jui در منطقه پنجاب تاسیس شد ( The Herald June 1994a, 35, Modern Asian Studies July 1998, 706).

Established to counter newly assertive Shia groups inspired by the Iranian revolution

که برای مقابله با تازه گروه های  تندروی الهام گرفته از انقلاب ایران تاسیس شده 

Reuters 4 May 1997;

euters. 4 May 1997. BC Cycle. Alistair Lyon. "Sunni-Shi'ite Killings Raise Tension in Pakistan." (NEXIS)

Modern Asian Studies July 1998, 704)

http://www.refworld.org/docid/3ae6a8248.html

 شبکه العالم در مورد سپاه صحابه میگوید：

که بیشتر مردم در منطقه متاثر از انقلاب اسلامی در ایران هستند. و شخصیت های پاکستانی و شخصیت های مذاهب مختلف اسلامی اعلان حمایت و پشتیبانی از انقلاب اسلامی را کردند.

و به خاطر اینکه امریکا بزرگترین پایگاهش را در منطقه از دست داد , ناچار شد تا جلوی این موج انقلاب را که از ایران ازاد و تا پاکستان و بسیاری از کشورهای منطقه رسیده را بگیرید و آن را متوقف سازد.

با اغاز ده هشتاد از قرن قبل , ازمایشگاه اطلاعاتی امریکا و پاکستان و با پشتیبانی مالی عربستان و امارات متحده عربی , تولید یک شیء فرقه ای طایفه ای به اتمام رسید که به آن جیش صحابه می گویند. که وظیفه اش روشن کردن درگیری های فرقه ای در جامعه پاکستان است (خلاصه قسمت مربوطه شبکه العالم).

در داخل پاکستان، مدارس تحت نفوذ عربستان از موضع ستیزه جویانه عربستان در برابر ایران حمایت می کردند. با توجه به قدرت روز افزون این گونه مدارس، موج خشونت و ضدیت با هواداران اسلام انقلابی مورد حمایت ایران نیز تشدید شد. به گفته گزارشگر روزنامه  لوموند ، «مدارس مذهبی سنّی تندرو در پاکستان نفوذ زیادی دارند و برخی از آن‌ها از حمایت‌های مالی عربستان سعودی برخوردارند. در واقع، عربستان در اوایل دهه هشتاد برای مقابله با نفوذ ایران بر شیعیان پاکستان، وارد صحنه شد.» (پاکستان; خشونت سیاسی مذهبی مافیایی»، ترجمه ک. فخر طاولی، مجله ترجمان سیاسی، ش 8 (سال چهارم)، ص 22).

 و بی سبب نیست که گروه‌های اسلامی در دو دهه اخیر در این کشور، غالباً گرایش‌های وهّابی پیدا کرده اند. اسامه بن لادن در خط دهی و تأمین بعضی از این گروه‌ها نقش فعّالی داشته است.  برخی از این گروه‌ها عبارتند از: «سپاه صحابه» به رهبریاعظم طارق (شعبه ای از اکثریت دیوبندی)، «لشکر جنگوی»، به رهبری ملک اسحاق و ریاض بسرا، «لشکر طیبه» به رهبریپروفسور حافظ سعید و «حرکة المجاهدین» کشمیری (محمّداکرم عارفی، جنبش اسلامی پاکستان; بررسی عوامل ناکامی در ایجاد نظام اسلامی, ص 90).

اعظم طارق، سرپرست کل «سپاه صحابه»، درباره اهداف و انگیزه تشکیل گروه خود می گوید: 

«... در یک چنین شرایطی، در حالی که گروه شیعه از لحاظ سیاسی و مذهبی با خشونت و وحشت به صورت لجام گسیخته در پاکستان در حال گسترش و پیشرفت بود، شکل گیری یک گروه به عنوان واکنش در برابر آن یک امر طبیعی بود. از این رو، در ششم سپتامبر 1985 "سپاه صحابه" به وجود آمد.» (همان، ص 145).